29 Ekim 2012 Pazartesi

DSpace Kurumsal Arşiv Sistemi

DSpace açık kaynak kodlu kurumsal arşiv sistemidir ve kurum bünyesinde üretilen bilgi kaynaklarının açık erişime sunulması amacıyla kullanılır. DSpace ile paylaşılan bilgi kaynaklarının bazıları içerik ve doküman yönetim sistemleriyle örtüşüyor olsa da DSpace kurumsal arşiv sistemi uzun süreli depolama, koruma ve erişime odaklanarak hizmet vermek amacıyla geliştirilmiştir.

İlk olarak Kasım 2002'de piyasaya sürülen DSpace, MIT ve HP işbirliğiyle geliştirmiştir. Dünyada 1360’tan fazla kurum tarafından kullanılmaktadır. Mart 2004'teki ilk kullanıcı grubu toplantısının ardından, DSpace kullanan kurumlardan bir grup Apache Vakfı'nın toplumsal kalkınma modelini benimseyerek yazılımı geliştirmek üzere DSpace Federasyonu'nu kurmuştur. Her geçen gün büyüyen DSpace kullanıcı topluluğu Temmuz 2007'de ise, HP ve MIT'in işbirliği ile kullanıcılara liderlik ve destek sağlamak üzere DSpace Vakfı'nı kurmuştur. Mayıs 2009'da, ilgili projelerde işbirliği yapan DSpace Vakfı ile Fedora Commons arasında artan sinerji, ortak misyonun güçlendirilmesi için DuraSpace adında kar amacı gütmeyen bir organizasyonun kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

DSpace Java web uygulamaları işbirliği ve sahip olunan kaynaklar ile ilişkili üst verileri koruyan yardımcı programlar kümesidir. Web uyuglamaları, yönetim, depolama, arama ve erişim arayüzleri sağlamaktadır. Sahip olunan kaynaklar bir dosya sistemi veya benzeri bir depolama sistemi üzerinde muhafaza edilmektedir. Erişim ve konfigürasyon bilgilerini içeren üst veriler, ilişkisel bir veri tabanında saklanır ve PostgreSQL ile Oracle veri tabanı kullanımını destekler. DSpace şu halde JSPUI ve XMLUI (Manakin) web arayüzlerini desteklemektedir: JSPUI, JSP ile Java Servlet API'yi, XMLUI (Manakin) ise, Apache Cocoon'a dayalı XML ile XSLT'yi kullanır. DSpace, koleksiyonları öncelikle bir web arayüzü üzerinden kullanıma sunar, aynı zamanda OAI-PMH'yi (Açık Arşivler Girişimi Üst Veri Harmanlama Protokolü) destekler ve üst verileri METS (Üst Veri Kodlama ve Aktarma Standardı) paketleri olarak ihraç etme yeteneğine sahiptir. DSpace, OAI-PMH, SWORD, OpenSearch ve RSS Kurumsal depolama alanı (domain) kullanılan ortak işlerlik standartlarını destekler. DSpace çok yönlü arama desteği ve Apache Solr kullanarak fonksiyonel listeleme özelliği sunar.

DSpace 1.7.0 sürümünün dil dosyaları Doğuş Üniversitesi Kütüphanesi tarafından Türkçe’ye çevirilmiştir. Türkçe dil dosyalarını http://acikerisim/ankos.gen.tr/belgeler/dspace170_dil.zip adresinden indirebilir ve indireceğiniz klasör içindeki “BeniOku.txt” dosyasındaki açıklama doğrultusunda sisteminize yükleyerek Dspace’i Türkçe olarak da kullanabilirsiniz.

DSpace'in Bazı Özellikleri

Adresi
Amacı
DSpace, kurum bünyesinde üretilen entelektüel çıktıları tutmak, depolamak, indekslemek, korumak, saklamak, tekrar yaymak amacıyla geliştirilmiş bir kurumsal arşiv sistemidir.
Özellikleri
  • Tüm içerik (word, ppt, pdf, video vb.) türlerini kabul eder,
  • Dublin Core üst veri standartlarını kullanır,
  • Özelleştirilebilir web ara yüzünü destekler,
  • OAI uyumludur,
  • Ekleme/çıkarma yeteneği vardır,
  • Onaylama, düzeltme, ret veya yazara dönülerek “işlemi azaltma” yoluyla içeriği oluşturma seçeneklerine sahip iş akışı özelliği vardır,
  • Lucene arama motoru ile tam metinde arama imkanı verir,
  • Tek merkezli olmayan sunuş işlemi sağlar,
  • Java API aracılığıyla geliştirilebilir,
  • PostgreSQL veya SQL veri tabanlarını kullanır,
  • Çoklu dil seçeneği vardır,
  • RSS desteği vardır,
  • OpenAIRE uyumludur.
Destek
Kullanıcılar

10 Ekim 2012 Çarşamba

Ulusal Açık Erişim Çalıştayı, 8-9 Kasım 2012

Ulusal Açık Erişim Çalıştayı, 8-9 Kasım 2012,Hacettepe Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi, Sıhhiye, Ankara

Hacettepe Üniversitesi ve İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü tarafından Avrupa Birliği desteği ile yürütülen MedOANet ve OpenAIREplus projeleri kapsamında Türkiye’de açık erişimle ilgili farkındalığı artırmak, kamu kaynaklarıyla gerçekleştirilen araştırma sonuçlarını kurumsal arşivler aracılığıyla ücretsiz erişime açmak için gerekli politika, strateji ve mevzuatı geliştirmek; kurumsal arşiv kurmak için gerekli teknik bilgileri vermek amacıyla 8-9 Kasım 2012 tarihlerinde Ankara’da Ulusal Açık Erişim Çalıştayı düzenlenecektir.

COAR, LIBER, Creative Commons, TÜBİTAK, gibi kuruluşlardan konuşmacıların yer alacağı ve ANKOS Açık Erişim ve Kurumsal Arşivler Çalışma Grubu’nun görev alacağı çalıştayda, MedOANet ve OpenAIREplus Projeleri ile ilgili bilgiler paylaşılacaktır. Açık erişim konusunda ulusal bir yol haritası belirleyi hedefleyen çalıştayda ayrıca, açık erişim arşivi uygulamalarına ve açık erişim arşivlerinde yer alan AB destekli araştırma çıktılarının OpenAIREplus portalı üzerinden erişime sunulmasına yönelik eğitimler de verilecektir. Bu konuda katkı sağlayabilecek tüm paydaşlara açık olan çalıştaya katılım ücretsizdir ve çalıştay programı en yakın zamanda yayımlanacaktır.

Çalıştay web sayfası : http://www.acikerisim.org/

9 Ekim 2012 Salı

Üniversitelerde Haberleşme / Yazışma Kodlarının Kullanımı

Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın 18.09.2012 tarihli ve B.08.6.YÖK.0.78-805.01.02-94 sayılı yazısı ile 2011/1 sayılı Başbakanlık Genelgesi gereğince, kurum ve kuruluşların haberleşme kodlarının belirlenmesinde kullanılan kod yapısının ve Kodlama Standartları Dokümanında yer alan standartların yeterli olmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle, otomasyon tekniklerine uygun kodlama standardının sağlanması amacıyla Kodlama Standartları Dokümanı yeniden düzenlenmiştir.

Birim Haberleşme Kodu
Üniversitelerde yazışma yapan tüm birimler 2011/1 sayılı Başbakanlık Genelgesi gereğince yazışmalarında haberleşme birim kodunu kullanmak zorundadır. Yazışma yaptığı halde Haberleşme Kodu olmayan birimlerin Genel Sekreterlikleri aracılığıyla birim kodu talebinde bulunması gerekmektedir. Genel Sekreterlik tarafından belirlenecek birim kodunun onayı T.C. Başbakanlık Devlet Teşkilatı Veri Tabanı'na kaydettirildikten sonra birime iletilecek ve kullanılmaya başlanacaktır. Henüz kodu olmayan birimler üst birimin koduyla yazışma yapabilir.

Birim kodları üniversite içindeki hiyerarşik düzeni ifade etmez. Kodlama sistemi belgelerin kurum ve devlet arşivlerinde ulusal bir standart çerçevesinde tasnif edilmesi amacıyla belirlenmiştir.

Kod sistemi hakkında daha fazla bilgi için T.C. Başbakanlık Devlet Teşkilatı Veri Tabanı ve Yükseköğretim Kurumları Haberleşme Kodları Kılavuzu'na bakılabilir.

Standart Dosya Planı
Yükseköğretim kurumları için hazırlanan Yükseköğretim Üst Kuruluşları ve Yükseköğretim Kurumları Saklama Süreli Standart Dosya Planı tüm üniversitelerde üretilen ve alınan belgeler için bir dosyalama uygulaması standardıdır. Genel bir ifadeyle “standart dosya planı”, üretilen belgeleri konusal olarak gruplamaya ve gerektiğinde aynı konudaki belgeleri bir arada bulmaya yarayan bir uygulamadır. Bu uygulama sayesinde tüm kamu kurum ve kuruluşlarında üretilen aynı konulu belgeler aynı numaralarla kodlanmış olacaktır. Standart Dosya Planı numarası üretilen bir belgede birim haberleşme kodundan sonra verilir. Örnek uygulama için http://kutuphane.dogus.edu.tr/yk/ adresindeki açıklamalara bakılabilir.