31 Mayıs 2013 Cuma

DSpace’de Handle Kullanımı ve Handle Sunucu Kurulumu

Özet
Bu paylaşım, DSpace Kurumsal Açık Erişim Sisteminde Handle (kulp) kullanımı hakkında bilgi vermek ve Dspace'de Handle uygulama adımlarını paylaşmak üzere hazırlanmıştır. Paylaşımda Handle öneki (prefix) alımı için CNRI’ye kayıt, handle sucunu kurulumundan sonra CNRI'ye gönderilecek dosyaların paket olarak hazırlanması, sistemde mevcut olan eski kayıtların handle öneklerinin değiştirilmesi konuları işlenmiştir.

Handle (Kulp)
Handle, ortak kayıt servisi CNRI tarafından verilen tekil kaynak erişim adresidir. Yani kurumsal arşiv sistemine girilen dokümanların DOI numarası benzeri tekil erişim adresiyle uluslararası düzeyde temsil edilmesini sağlar.  Örneğin: http://hdl.handle.net/11376/100 veya  http://hdl.handle.net/20.500.11782/80 şeklindeki bir Handle'da “hdl.handle.net” kayıt servisini, “11376” veya 20.500.11782  bir kurumsal arşive verilen handle önekini (yayıncı ön numarası benzeri bir numarayı), “100”  ise DSpace kurumsal arşiv sisteminin bir öğeye atadığı yerel belirleyiciyi (kayıt sıra numarasını) ifade eder. Örneğin:

Kayıt Servisi        Handle Ön Eki                Yerel Belirleyici      
      http://hdl.handle.net    11376 100
      http://hdl.handle.net    20.500.11782 100

UYARI: 2015 sonuna kadar verilen handle önekleri 11376 şeklindeydi. 2016'dan itibaren 20.500.11376 biçimine dönüştürüldü. Size gelen faturadaki prefix (önek) ne ise konfigürasyon dosyalarında onu kullanmalısınız. 

DSpace’in varsayılan kurulumunda “…/dspace/config/” yolu altındaki “dspace.cfg” dosyasında Handle öneki varsayılan olarak 123456789 şeklinde düzenlenmiştir. DSpace, girilen kayıtlar için http://hdl.handle.net/123456789/100 biçiminde handle oluşturur. Bu adresteki 123456789 şeklindeki handle gerçek değildir ve Global Handle Sistemi bu önekle çalışmaz.

Handle sistemi sunuculardan TCP isteklerini alır. Yapılan bir isteğe karşılık, yerel Handle içeriği sağlamaz ise CNRI’nin sağladığı Handle adresi global sunucu veya hizmetlere yönlendirerek sorunu çözümler.

DSpace’de Handle Sisteminin kullanımı için aşağıdaki süreç izlenmelidir:

1. CNRI Üyeliği ve Ödeme
CNRI’nin Handle Sistemini kullanmak için öncelikle CNRI'ye üye olunarak Handle öneki (prefix) alınmalıdır.

2. Firewall Üzerinde Açılması Gereken Portlar
Handle sunucu 8000 ve 2641 portlarını kullanır. Bu portları kurumun firewal (güvenlik duvarı) üzerinde TCP ve UDP olarak açtırınız.

3. DSpace Konfigürasyon Dosyasında Düzenleme

sudo nano /dspace/config/dspace.cfg
komutuyla /dspace/config yolu altındaki dspace.cfg dosyasını açınız. Dosya içinde "Handle Settings" başlığını bulunuz ve aşağıdaki satırları örneğe uygun olarak düzenleyin:

##### Handle settings ######

handle.canonical.prefix = http://hdl.handle.net/

# CNRI Handle prefix
handle.prefix = 20.500.11376


Uyarı:  2016 öncesi alınan önekler 11376 şeklinde olduğundan burada aşağıdaki gibi tanımlanır.
handle.prefix = 11376

# Directory for installing Handle server files
handle.dir = ${dspace.dir}/handle-server


Uyarı: 11376 Doğuş Üniversitesine ait ön ektir. CNRI'den kurumunuz için aldığınız handle ön ekini yazmalısınız!

sudo /etc/init.d/tomcat7 stop
sudo /etc/init.d/tomcat7 start
komutlarıyla Tomcat sunucuyu yeniden başlatınız

4. Handle Sunucu Kurulumu ve sitebndl.zip Dosyasının Oluşturulması
Uyarı: Sunucunun IP adresini tespit ediniz. Eğer sunucunuz hem iç hem dış IP adresine sahipse bunları not ediniz. Kurulumu dış IP adresi ile yapmanız gerektiğini unutmayın.

sudo /dspace/bin/dspace make-handle-config /dspace/handleserver
komutuyla Handle sunucu kurulumunu başlatın:

5. config.dtc Dosyasının Düzenlenmesi
sudo nano /dspace/handle-server/config.dct
komutu ile config.dct dosyasını açın ve handle kodlarınızı düzenleyin.

    6. Handle Sunucunun Başlatılması
    sudo /dspace/bin/dspace start-handle-server


    komutuyla handle sunucuyu başlatınız. 

    7. sitebndl.zip Dosyasının CNRI'ya Gönderilmesi

    CNRI’ye gönderilecek sitebndl.zip dosyası kurulumla birlikte /dspace/handle-server/ yolu altında konumlanacaktır.

    8. Handle Adresi Nasıl Çalışır?
    Kayıt detaylarında http://hdl.handle.net/11376/2248 şeklinde yer alan adreslere tıkladığınızda arşivinizdeki ilgili kayıt görüntüleniyorsa, yani o kayda ulaşılıyorsa sisteminiz sorunsuz çalışıyor demektir.

    31 yorum:

    1. Merhaba,
      Handle(Kulp) sunucusunu kurduktan sonra "Error - Resolution Error" sorunu yaşıyorsanız bu çözümü uygulayabilirsiniz.
      İlk önce (2641) portunun hem UDP hemde TCP için açık olduğundan emin olmalısınız.
      Daha sonra açık olsa bile tomcat bu portları meşgul edebiliyor o yüzden Handle Server bu portları kullanamadığı için, Handle servera ulaşmakta sorun yaşayabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken, Tomcati çalıştırdıktan sonra:

      lsof -i:2641

      diyerek ilk önce bu portları kullanan işlemi görüyoruz ve

      kill "PID number"

      diyerek bu portları boşaltıyoruz. Daha sonra handle serverı çalıştırıyoruz.

      YanıtlaSil
    2. Sönmez bey,
      Kulp kelimesi yerine envanter kelimesini kullansak..
      Selamlar
      Osman KUTLU Atılım Üniversitesi

      YanıtlaSil
      Yanıtlar
      1. Osman Bey,
        Ben handle kelimesi için tutamaç kullanmıştım. Yaşar Hocam (Tonta), Kulp kelimesini önerdi. Hocamın engin tecrübesine riayet ederek bu şekilde kullandım.

        Sil
    3. Kulp sunucu gerekliliğini tam olarak algılayamadım. dspace arşivimizi kulp sunucu yaptığımızda CNRI kurumunun bir arşivi gibi mi olacak. İlk etapta bunu konfigüre etmemiz zorunlu mudur? Kulp sunucu olmadan önce kurumuzdan yasal bir onay alınması gerekir mi?

      Elmas DOĞAN
      Erciyes Üniversitesi

      YanıtlaSil
      Yanıtlar
      1. Elmas hanım,

        Hayrı handle alırsanız arşiv adresiniz değişse bile dokümanlarınıza alternatif bir erişim adresi olacak. İlk etapta konfigüre etmeniz zorunlu değil. Ne zaman isterseniz o zaman yaparsınız.

        Her işte olduğu gibi handle alımı için de kurumunuz içinde bir onay süreci olacaktır. Handle almak isteğe bağlı.

        Sil
    4. Merhaba Sönmez bey,
      terminale bunu yazınca "dspace@dspace:/dspace/bin$ "
      böyle bir klasör bulunamadı diyor

      YanıtlaSil
    5. Merhaba Sönmez bey,
      1. komut başlangıcıyla, handle-sever girmişiz, ancak komut handle-server.
      bu komuttaki "r" harfinin bulundurulmamasının sebebi nedir? Eğer yanlışlıksa yazılmışsa düzeltebilir misiniz?

      YanıtlaSil
      Yanıtlar
      1. Osman bey,

        Tipaj hatası. Maalesef on parmak Q klavye yazmanın cilveleri. :) Uyarı için teşekkür ederim.

        Sil
    6. Bu yorum bir blog yöneticisi tarafından silindi.

      YanıtlaSil
    7. Sönmez bey merhaba,
      Handle için 123456789 yerine ege tanımını dspace/config/dspace.cfg dosyasından değiştirdim. Ancak eski kayıtları güncellemek için verdiğiniz komutu bulamıyor..
      dspace/bin klasöründe update-handle-prefix isminde bir dosya yok, bunu nereden oluşturuyoruz acaba?

      YanıtlaSil
    8. Komut değişmiş olabilir. Ya 4.x dokümanından yeni komutu bulup yapın ya da kayıt sayınız fazla değilse kayıtları tek tek edit ederek manuel yapın.

      YanıtlaSil
    9. Cihat bey,

      Paylaşımı güncelledim. Test ettim komut çalışıyor.

      YanıtlaSil
    10. Bu yorum yazar tarafından silindi.

      YanıtlaSil
    11. Sinop Üniveristesi'nin handle-server log dosyasındaki

      EET" 75 class net.handle.server.HdlHttpInterface: Error handling request: java.net.SocketException: Socket closed

      hatasına çözüm olarak:

      1- Kurulumu yeniden yapıldı
      2- handle-srever klasörüne 777 ile yazma-okuma yetkisi verildi.
      3- dspace.cfg'de "dspace.baseUrl" satırı dspace.baseUrl = http://dspacedemo.dogus.edu.tr:8080 örneğine uygun olarak düzenledi.

      Üçüncü madde kurulum sırasında atlanmış. Sorunun 1 veya 2'nci maddeden biri ya da her ikisiyle ilgili olduğu anlaşılıyor.

      YanıtlaSil
    12. Sönmez Bey merhabalar,
      düzenlemiş olduğunuz dokümanlardan her defasında yararlanıyorum. Paylaşımlarınız için teşekkür ederim.

      Fatih ÇETİNKAYA from 11543 :)))

      YanıtlaSil