DSpace’de Handle Kullanımı ve Handle Sunucu Kurulumu

Özet
Bu paylaşım, DSpace Kurumsal Açık Erişim Sisteminde Handle (kulp) kullanımı hakkında bilgi vermek ve Dspace'de Handle uygulama adımlarını paylaşmak üzere hazırlanmıştır. Paylaşımda Handle öneki (prefix) alımı için CNRI’ye kayıt, handle sucunu kurulumundan sonra CNRI'ye gönderilecek dosyaların paket olarak hazırlanması, sistemde mevcut olan eski kayıtların handle öneklerinin değiştirilmesi konuları işlenmiştir.

Handle (Kulp)
Handle, ortak kayıt servisi CNRI tarafından verilen tekil kaynak erişim adresidir. Yani kurumsal arşiv sistemine girilen dokümanların DOI numarası benzeri tekil erişim adresiyle uluslararası düzeyde temsil edilmesini sağlar.  Örneğin: http://hdl.handle.net/11376/100 veya  http://hdl.handle.net/20.500.11782/80 şeklindeki bir Handle'da “hdl.handle.net” kayıt servisini, “11376” veya 20.500.11782  bir kurumsal arşive verilen handle önekini (yayıncı ön numarası benzeri bir numarayı), “100”  ise DSpace kurumsal arşiv sisteminin bir öğeye atadığı yerel belirleyiciyi (kayıt sıra numarasını) ifade eder. Örneğin:

Kayıt Servisi	Handle Ön Eki	Yerel Belirleyici
http://hdl.handle.net	11376	100
http://hdl.handle.net	20.500.11782	100

UYARI: 2015 sonuna kadar verilen handle önekleri 11376 şeklindeydi. 2016'dan itibaren 20.500.11376 biçimine dönüştürüldü. Size gelen faturadaki prefix (önek) ne ise konfigürasyon dosyalarında onu kullanmalısınız. 

DSpace’in varsayılan kurulumunda “…/dspace/config/” yolu altındaki “dspace.cfg” dosyasında Handle öneki varsayılan olarak 123456789 şeklinde düzenlenmiştir. DSpace, girilen kayıtlar için http://hdl.handle.net/123456789/100 biçiminde handle oluşturur. Bu adresteki 123456789 şeklindeki handle gerçek değildir ve Global Handle Sistemi bu önekle çalışmaz.

Handle sistemi sunuculardan TCP isteklerini alır. Yapılan bir isteğe karşılık, yerel Handle içeriği sağlamaz ise CNRI’nin sağladığı Handle adresi global sunucu veya hizmetlere yönlendirerek sorunu çözümler.

DSpace’de Handle Sisteminin kullanımı için aşağıdaki süreç izlenmelidir:

1. CNRI Üyeliği ve Ödeme
CNRI’nin Handle Sistemini kullanmak için öncelikle CNRI'ye üye olunarak Handle öneki (prefix) alınmalıdır.

2. Firewall Üzerinde Açılması Gereken Portlar

Handle sunucu 8000 ve 2641 portlarını kullanır. Bu portları kurumun firewal (güvenlik duvarı) üzerinde TCP ve UDP olarak açtırınız.

3. DSpace Konfigürasyon Dosyasında Düzenleme

sudo nano /dspace/config/dspace.cfg

komutuyla /dspace/config yolu altındaki dspace.cfg dosyasını açınız. Dosya içinde "Handle Settings" başlığını bulunuz ve aşağıdaki satırları örneğe uygun olarak düzenleyin:

##### Handle settings ######

handle.canonical.prefix = http://hdl.handle.net/

# CNRI Handle prefix
handle.prefix = 20.500.11376

Uyarı:  2016 öncesi alınan önekler 11376 şeklinde olduğundan burada aşağıdaki gibi tanımlanır.

handle.prefix = 11376

# Directory for installing Handle server files
handle.dir = ${dspace.dir}/handle-server

Uyarı: 11376 Doğuş Üniversitesine ait ön ektir. CNRI'den kurumunuz için aldığınız handle ön ekini yazmalısınız!

sudo /etc/init.d/tomcat7 stop
sudo /etc/init.d/tomcat7 start

komutlarıyla Tomcat sunucuyu yeniden başlatınız

4. Handle Sunucu Kurulumu ve sitebndl.zip Dosyasının Oluşturulması

Uyarı: Sunucunun IP adresini tespit ediniz. Eğer sunucunuz hem iç hem dış IP adresine sahipse bunları not ediniz. Kurulumu dış IP adresi ile yapmanız gerektiğini unutmayın.

sudo /dspace/bin/dspace make-handle-config /dspace/handleserver
komutuyla Handle sunucu kurulumunu başlatın:

5. config.dtc Dosyasının Düzenlenmesi
sudo nano /dspace/handle-server/config.dct

komutu ile config.dct dosyasını açın ve handle kodlarınızı düzenleyin.

6. Handle Sunucunun Başlatılması

sudo /dspace/bin/dspace start-handle-server

komutuyla handle sunucuyu başlatınız. 

7. sitebndl.zip Dosyasının CNRI'ya Gönderilmesi

CNRI’ye gönderilecek sitebndl.zip dosyası kurulumla birlikte /dspace/handle-server/ yolu altında konumlanacaktır.

8. Handle Adresi Nasıl Çalışır?
Kayıt detaylarında http://hdl.handle.net/11376/2248 şeklinde yer alan adreslere tıkladığınızda arşivinizdeki ilgili kayıt görüntüleniyorsa, yani o kayda ulaşılıyorsa sisteminiz sorunsuz çalışıyor demektir.