DSpace Kurumsal Arşiv Sistemi

DSpace açık kaynak kodlu kurumsal arşiv sistemidir ve kurum bünyesinde üretilen bilgi kaynaklarının açık erişime sunulması amacıyla kullanılır. DSpace ile paylaşılan bilgi kaynaklarının bazıları içerik ve doküman yönetim sistemleriyle örtüşüyor olsa da DSpace kurumsal arşiv sistemi uzun süreli depolama, koruma ve erişime odaklanarak hizmet vermek amacıyla geliştirilmiştir.

İlk olarak Kasım 2002'de piyasaya sürülen DSpace, MIT ve HP işbirliğiyle geliştirmiştir. Dünyada 1360’tan fazla kurum tarafından kullanılmaktadır. Mart 2004'teki ilk kullanıcı grubu toplantısının ardından, DSpace kullanan kurumlardan bir grup Apache Vakfı'nın toplumsal kalkınma modelini benimseyerek yazılımı geliştirmek üzere DSpace Federasyonu'nu kurmuştur. Her geçen gün büyüyen DSpace kullanıcı topluluğu Temmuz 2007'de ise, HP ve MIT'in işbirliği ile kullanıcılara liderlik ve destek sağlamak üzere DSpace Vakfı'nı kurmuştur. Mayıs 2009'da, ilgili projelerde işbirliği yapan DSpace Vakfı ile Fedora Commons arasında artan sinerji, ortak misyonun güçlendirilmesi için DuraSpace adında kar amacı gütmeyen bir organizasyonun kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

DSpace Java web uygulamaları işbirliği ve sahip olunan kaynaklar ile ilişkili üst verileri koruyan yardımcı programlar kümesidir. Web uyuglamaları, yönetim, depolama, arama ve erişim arayüzleri sağlamaktadır. Sahip olunan kaynaklar bir dosya sistemi veya benzeri bir depolama sistemi üzerinde muhafaza edilmektedir. Erişim ve konfigürasyon bilgilerini içeren üst veriler, ilişkisel bir veri tabanında saklanır ve PostgreSQL ile Oracle veri tabanı kullanımını destekler. DSpace şu halde JSPUI ve XMLUI (Manakin) web arayüzlerini desteklemektedir: JSPUI, JSP ile Java Servlet API'yi, XMLUI (Manakin) ise, Apache Cocoon'a dayalı XML ile XSLT'yi kullanır. DSpace, koleksiyonları öncelikle bir web arayüzü üzerinden kullanıma sunar, aynı zamanda OAI-PMH'yi (Açık Arşivler Girişimi Üst Veri Harmanlama Protokolü) destekler ve üst verileri METS (Üst Veri Kodlama ve Aktarma Standardı) paketleri olarak ihraç etme yeteneğine sahiptir. DSpace, OAI-PMH, SWORD, OpenSearch ve RSS Kurumsal depolama alanı (domain) kullanılan ortak işlerlik standartlarını destekler. DSpace çok yönlü arama desteği ve Apache Solr kullanarak fonksiyonel listeleme özelliği sunar.

DSpace 1.7.0 sürümünün dil dosyaları Doğuş Üniversitesi Kütüphanesi tarafından Türkçe’ye çevirilmiştir. Türkçe dil dosyalarını http://acikerisim/ankos.gen.tr/belgeler/dspace170_dil.zip adresinden indirebilir ve indireceğiniz klasör içindeki “BeniOku.txt” dosyasındaki açıklama doğrultusunda sisteminize yükleyerek Dspace’i Türkçe olarak da kullanabilirsiniz.

DSpace'in Bazı Özellikleri

Adresi	http://www.dspace.org/
Amacı	DSpace, kurum bünyesinde üretilen entelektüel çıktıları tutmak, depolamak, indekslemek, korumak, saklamak, tekrar yaymak amacıyla geliştirilmiş bir kurumsal arşiv sistemidir.
Özellikleri	Tüm içerik (word, ppt, pdf, video vb.) türlerini kabul eder, Dublin Core üst veri standartlarını kullanır, Özelleştirilebilir web ara yüzünü destekler, OAI uyumludur, Ekleme/çıkarma yeteneği vardır, Onaylama, düzeltme, ret veya yazara dönülerek “işlemi azaltma” yoluyla içeriği oluşturma seçeneklerine sahip iş akışı özelliği vardır, Lucene arama motoru ile tam metinde arama imkanı verir, Tek merkezli olmayan sunuş işlemi sağlar, Java API aracılığıyla geliştirilebilir, PostgreSQL veya SQL veri tabanlarını kullanır, Çoklu dil seçeneği vardır, RSS desteği vardır, OpenAIRE uyumludur.
Destek	https://wiki.duraspace.org/display/DSPACE/Home
Kullanıcılar	http://registry.duraspace.org/registry/dspace